Project Silica: Η αποθήκευση δεδομένων πλέον..σε κρύσταλλα!

Project Silica: Ένα κομμάτι κρύσταλλο πάχους 2 χιλιοστών μπορεί να αποθηκεύσει τεράστιες ποσότητες δεδομένων για 1.000 (και βάλε) χρόνια.

Η αποθήκευση δεδομένων είναι ένα από τα βασικότερα προβλήματα της σύγχρονης Πληροφορικής, και ο βασικότερος λόγος είναι ότι οι σκληροί δίσκοι έχουν (σχετικά κοντινή) ημερομηνία λήξης και συγκριτικά περιορισμένη χωρητικότητα. Αυτό αναμένεται να αλλάξει εφόσον υλοποιηθεί εμπορικά ένα πολύ φιλόδοξο project της Microsoft που έχει την κωδική ονομασία Project Silica. Το ερευνητικό έργο έχει στόχο τη μακροχρόνια αποθήκευση και την αξιόπιστη διατήρηση δεδομένων σε βάθος χρόνου.

Ουσιαστικά, η νέα τεχνολογία προσφέρει τη δυνατότητα αποθήκευσης τεράστιων ποσοτήτων δεδομένων σε κομμάτια γυαλιού. Σύμφωνα με τους ερευνητές της αμερικανικής εταιρείας, τα δεδομένα θα μπορούν να αποθηκεύονται για εκατοντάδες χρόνια (τουλάχιστον 1.000, όπως εκτιμούν οι ειδικοί).

Πρεμιέρα με Superman

Η πρώτη επίδειξη των δυνατοτήτων του Project Silica έγινε πρόσφατα από τη Microsoft σε συνεργασία με τη Warner Bros. Αυτό που πέτυχαν οι δυο κολοσσοί της τεχνολογίας και του θεάματος ήταν ότι αποθήκευσαν μια κόπια της πρώτης κινηματογραφικής ταινίας «Superman» σε ένα κομμάτι γυαλί λίγων μόνο χιλιοστών. Ο συμβολισμός είναι ισχυρός, καθώς στην ταινία του 1978 είχε γίνει η πρόβλεψη ότι οι υπολογιστές του μέλλοντος θα βασίζονται σε κρυστάλλους.

Η Warner ανακοίνωσε ότι η καινοτομία αυτή είναι ιδανική για να δημιουργεί ψηφιακά αντίγραφα των ταινιών της και να αντικαταστήσει τη χρονοβόρα και δαπανηρή μέθοδο του διαχωρισμού των χρωμάτων του φιλμ (που μοιραία ξεθωριάζουν).

Προφανώς, η καινοτομία θα αξιοποιηθεί και εκτός κινηματογραφικής βιομηχανίας: Πρακτικά, σε όλους τους κλάδους που έχουν ανάγκες αποθήκευσης πολλών δεδομένων. Άλλωστε, η Microsoft Research ξεκίνησε την ανάπτυξη του Project Silica για τις ανάγκες της πλατφόρμας της Azure, καθώς εκτιμάται ότι έως το 2023 πάνω από 100 zettabytes δεδομένων θα έχουν αποθηκευτεί στο cloud, με τη ζήτηση να αυξάνεται γεωμετρικά.

Από τα pixels στα voxels

Το project είναι αρκετά περίπλοκο τεχνικά, αλλά αυτό που πρέπει να κρατήσουμε είναι ότι η Microsoft χρησιμοποιεί υπέρυθρα λέιζερ για να κωδικοποιήσει τα δεδομένα σε «voxels» (κάτι σαν τα γνωστά μας pixels, αλλά σε τρεις διαστάσεις. Τα κωδικοποιημένα δεδομένα αποθηκεύονται μέσα στο κρύσταλλο (στην πράξη χαράσσονται) και στη συνέχεια οι ειδικά σχεδιασμένοι αλγόριθμοι μηχανικής μάθησης τα αποκωδικοποιούν για να είναι αξιοποιήσιμα.

Το ειδικά επεξεργασμένο γυαλί (βασισμένο στο πυρίτιο) είναι ιδιαίτερα ανθεκτικό: αντέχει σε ακραίες θερμοκρασίες, υγρασία, ενώ δεν απειλείται ούτε από ακτινοβολίες ούτε από άλλες περιβαλλοντικές απειλές. Με αυτό τον τρόπο μπορεί να αποδειχθεί ιδανικό για να διατηρήσουμε στα βάθη των αιώνων τα ψηφιακά μας δεδομένα.