Ε-reading: Η τεχνολογία αλλάζει το διάβασμα

Gadgets, εφαρμογές και online βιβλιοθήκες. Διαβάστε εντελώς δωρεάν στον υπολογιστή, το κινητό ή το e-reader κορυφαία έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, εγκυκλοπαίδειες και βιβλία κάθε είδους.

Όσο κι αν γκρινιάζουμε ότι οι νεότερες γενιές δεν διαβάζουν, η πραγματικότητα μας διαψεύδει. Κάθε χρόνος που περνάει στον 21^ο αιώνα αυξάνεται τόσο ο αριθμός των ανθρώπων που διαβάζουν, όσο και ο αριθμός των βιβλίων που κυκλοφορούν. Αυτό που ασφαλώς αλλάζει είναι οι αναγνωστικές συνήθειες.

Αρκετοί αναγνώστες, κυρίως νεότερης ηλικίας, έχουν στραφεί στην ηλεκτρονική ανάγνωση: Κινητά, tablets, κάθε λογής οθόνες και κυρίως οι αυτόνομες συσκευές e-readers χρησιμοποιούνται από εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον πλανήτη. Ειδικά τους τελευταίους μήνες, οι πωλήσεις των ηλεκτρονικών βιβλίων αυξήθηκαν αισθητά για προφανείς λόγους. Μπορείς πλέον να διαβάζεις τους αγαπημένους σου τίτλους και τις νέες κυκλοφορίες χωρίς να βγεις καν από το σπίτι σου. Αρκούν λίγα κλικ ή αγγίγματα στην οθόνη και η μαγεία της ανάγνωσης ξεκινάει.

Ουδείς βέβαια μπορεί να ισχυριστεί ότι το παραδοσιακό έντυπο βιβλίο πρόκειται να εξαφανιστεί. Παρά την άνοδο των ebooks, είναι εκατομμύρια οι αναγνώστες σε όλο τον κόσμο που επιμένουν στο βιβλίο όπως το μάθαμε: έντυπο με τη χαρακτηριστική μυρωδιά, την αίσθηση της αφής και βέβαια τη χαρακτηριστική εμφάνιση που δεν μπορεί να υποκατασταθεί (εύκολα) από ένα gadget.

Πλεονεκτήματα των ebooks

Οικολογικά: Τα ηλεκτρονικά βιβλία είναι σαφώς πιο φιλικά προς το περιβάλλον. Δεν απαιτούν να κοπεί ούτε ένα δέντρο, ούτε εκτυπώνονται σε ρυπογόνα εργοστάσια που χρησιμοποιούν χημικά και άλλες ουσίες πιθανόν επιβλαβείς για το περιβάλλον. Επίσης, δεν χρειάζεται να μεταφερθούν με οχήματα ή αεροπλάνα, ούτε βέβαια καταλαμβάνουν χώρο σε αποθήκες και βιβλιοπωλεία.

Προσιτά: Τα ηλεκτρονικά βιβλία είναι συνήθως φθηνότερα από τα έντυπα βιβλία. Σε ορισμένες περιπτώσεις η τιμή τους είναι αισθητά μειωμένη 20-30% σε σύγκριση με το έντυπο. Σε κάποιους τίτλους πάντως, ειδικά τους πιο εμπορικούς, κάποιοι εκδότες αυξάνουν την τιμή του ebook στα επίπεδα του έντυπου, παρότι δεν συνοδεύεται από τα κόστη εκτύπωσης, μεταφοράς και βέβαια δεν επιβαρύνεται απ’ όλες τις προμήθειες (του διανομέα, του εμπόρου κ.λπ.).

Προσβάσιμα: Όπως προείπαμε, το βασικότερο πλεονέκτημα των ebooks είναι ότι μπορείτε να τα διαβάσετε όπου κι αν είστε. Ακόμη και η αγορά τους είναι πανεύκολη, αρκεί να έχετε πρόσβαση στο internet. Όπως εξηγούν και οι ειδικοί, είναι επίσης πιθανότερο να επιλεγούν από παιδιά και εφήβους λόγω της εξοικείωσής τους με έξυπνες συσκευές.

Μερικά ακόμη αβαντάζ των ηλεκτρονικών βιβλίων

Φορητά: Οι φανατικοί αναγνώστες αντιμετωπίζουν διαχρονικά το πρόβλημα της μεταφοράς των αγαπημένων τους βιβλίων. Όσο κι αν δεν τους «φαίνεται» τα βιβλία είναι βαριά, ειδικά αν θέλετε να πάρετε αρκετά μαζί σας για τις διακοπές. Αντίθετα, οι συσκευές eReader ζυγίζουν λίγα γραμμάρια και μπορούν να φιλοξενήσουν στη μνήμη τους εκατοντάδες ή και χιλιάδες βιβλία και αρχεία κάθε μορφής.

Ξεκούραστα: Αν επιλέξετε την ηλεκτρονική ανάγνωση, εκτός από τους ώμους και τα χέρια σας που δεν θα πιάνονται από την ανάγνωση βιβλίων-τούβλων στην παραλία, θα σας ευγνωμονούν και τα μάτια σας. Ειδικά, οι νεότερες συσκευές e-readers με βελτιστοποιημένες οθόνες (κυρίως όσες διαθέτουν τεχνολογία e-ink) είναι πολύ ξεκούραστες για τα μάτια. Οι πρεσβύωπες και οι μύωπες έχουν επίσης τη δυνατότητα να αυξομειώσουν το μέγεθος της γραμματοσειράς, κάτι που προφανώς είναι αδύνατο να συμβεί με τις τυπωμένες σελίδες. Εξάλλου, από μια μελέτη προέκυψε ότι παιδιά με δυσλεξία μπορούσαν να διαβάσουν ευκολότερα ebooks.

Λειτουργικά: Τα ebooks, σε αντίθεση με τα έντυπα βιβλία, διαθέτουν δυνατότητα αναζήτησης, ενώ ορισμένα ενσωματώνουν και λειτουργίες πολυμέσων (εικόνες, ήχο, μουσική, βίντεο) αλλά και διαδραστικό περιεχόμενο που αλλάζει εντελώς την εμπειρία της ανάγνωσης. Αν αναρωτιέστε πώς θα θυμάστε σε ποια σελίδα είχατε μείνει, υπάρχουν και οι ψηφιακοί σελιδοδείκτες.

Ναι, αλλά τα ebooks έχουν και μειονεκτήματα

Αντοχή: Σε αντίθεση με τα έντυπα βιβλία που κινδυνεύουν μόνο αν βραχούν ή καούν, τα ηλεκτρονικά έχουν και άλλες τεχνικές ατέλειες. Το βασικότερο είναι η διάρκεια ζωής της μπαταρίας τους. Αν και τα περισσότερα αντέχουν για αρκετές ώρες ανάγνωσης, είναι αν μη τι άλλο εκνευριστικό να τελειώσει η μπαταρία, ενώ ετοιμάζεσαι να διαβάσεις το τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου σου. Και άντε να βρεις πρίζα στην παραλία.

Κούραση: Γράφαμε προηγουμένως για τις ειδικές οθόνες που κάνουν την ανάγνωση πιο εύκολη και άνετη για τα μάτια, αλλά δεν ισχύει το ίδιο για όσους διαβάζουν από το tablet ή το κινητό τους. Όχι μόνο γιατί τα μάτια κουράζονται μετά από ολιγόλεπτη ανάγνωση, αλλά και γιατί διαταράσσεται ο κύκλος του ύπνου, λόγω της παραγωγής μελατονίνης.

Συγκέντρωση: Αρκετές μελέτες αναδεικνύουν την υπεροχή των έντυπων βιβλίων τουλάχιστον όσον αφορά τη συγκέντρωση του αναγνώστη. Από ένα επιστημονικό πείραμα στη Νορβηγία προέκυψε ότι αυτοί που διάβασαν μια ιστορία σε τυπωμένο βιβλίο θυμόντουσαν περισσότερες λεπτομέρειες και με τη σωστή σειρά, συγκριτικά με όσους τη διάβασαν σε ebook.

Γιατί τα έντυπα βιβλία συνεχίζουν να κερδίζουν στα σημεία

Αίσθηση: Όσο παράξενο κι αν ακούγεται το τυπωμένο βιβλίο είναι ένα φετίχ που θα αργήσει να σβήσει. Είναι σίγουρα διαφορετική η αίσθηση να αναζητάς τόμους στη βιβλιοθήκη σου από το να ψάχνεις τα βιβλία σε μια μηχανή αναζήτησης. Πολλοί αναγνώστες ισχυρίζονται ότι η ανάγνωση είναι μια εμπειρία που εμπλέκει κι άλλες αισθήσεις εκτός από την όραση και γι' αυτό επιμένουν στη διαχρονική κυριαρχία του τυπωμένου βιβλίου.

Δανεισμός: Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα βιβλία που κατεβάζετε στη συσκευή σας μένουν εκεί (για λόγους πνευματικών δικαιωμάτων) και δεν μπορούν να μεταφερθούν σε άλλη συσκευή, ενώ δεν μπορείτε να τα δανείσετε σε μια φίλη ή έναν φίλο – εκτός αν τους παραχωρήσετε και το gadget.

Επιλογή: Παρά την αύξηση των πωλήσεων των ebooks, οι επιλογές δεν είναι ισάριθμες με τα έντυπα. Το φαινόμενο είναι εντονότερο σε χώρες όπως η Ελλάδα όπου δεν είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένη η αγορά της ηλεκτρονικής ανάγνωσης και πολλοί εκδότες είναι διστακτικοί με το λανσάρισμα νέων τίτλων σε ηλεκτρονική μορφή.