Ναι στη φυτική διατροφή για την υγεία & το περιβάλλον

Σύμφωνα με έρευνες, η κατανάλωση κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων τροφοδοτεί την κλιματική κρίση, ενώ οι δίαιτες που επικεντρώνονται στα φρούτα, τα λαχανικά, τα δημητριακά και τα φασόλια, βοηθούν στην προστασία του πλανήτη, κάνοντας παράλληλα καλό στην υγεία.

Είναι αδιαμφισβήτητο ότι η υιοθέτηση μίας διατροφής πλούσιας σε φρούτα και λαχανικά και «φτωχής» σε κόκκινο κρέας και τα παράγωγά του, κάνει καλό στον οργανισμό μας. Ωστόσο, μήπως η υιοθέτηση μίας –ως επί τω πλείστον– φυτικής διατροφής θα μπορούσε να κάνει καλό και στον πλανήτη μας;

Όπως προέκυψε από σχετική έκθεση των Ηνωμένων Εθνών για το 2022, η αλλαγή των διατροφικών συνηθειών μας θα μπορούσε να συμβάλλει αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης: Η διαιτητική μετατόπιση από το κρέας και άλλα ζωικά προϊόντα σε φυτικές δίαιτες συνεπάγεται αυξημένες δυνατότητες για τη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα και τον μετριασμό των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής. Παράλληλα, μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στη βελτίωση της ανθρώπινης υγείας.

Το αποτύπωμα της διατροφής μας

Οι συγγραφείς της έκθεσης, οι οποίοι μελέτησαν και ανέλυσαν πληθώρα ερευνών, υποστηρίζουν ότι η στροφή σε φυτικές δίαιτες πλούσιες σε όσπρια, ξηρούς καρπούς, φρούτα και λαχανικά θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου – σε σύγκριση με τα τρέχοντα διατροφικά πρότυπα που ακολουθούν οι κάτοικοι των περισσότερων βιομηχανικών χωρών.

Ως προς αυτό συνηγορεί και μία άλλη μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε πέρυσι και καταδεικνύει ότι η μείωση της παραγωγής κρέατος συντείνει στην πτώση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Σύμφωνα με τα ευρήματά της, το 57% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από την παραγωγή τροφίμων προέρχεται από το κρέας και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.

Από την άλλη, μόλις το 29% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που σχετίζονται με τη διατροφή, προέρχονται από τρόφιμα φυτικής προέλευσης. Ωστόσο, πόσο εφικτό είναι να υπολογίζουμε το αποτύπωμα της διατροφής μας;

Φασόλια εναντίον μοσχαρίσιου κρέατος

Ενισχύοντας την εγκυρότητα της έκθεσης των Ηνωμένων Εθνών, ερευνητές του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η παραγωγή τροφίμων ευθύνεται για το ένα τέταρτο του συνόλου των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, συμβάλλοντας στην υπερθέρμανση του πλανήτη.

Όπως προέκυψε από την έρευνά τους, ο περιβαλλοντικός αντίκτυπος των τροφίμων ποικίλλει: Το κρέας και άλλα ζωικά προϊόντα ευθύνονται για περισσότερες από τις μισές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που σχετίζονται με τα τρόφιμα, παρά το γεγονός ότι παρέχουν μόνο το ένα πέμπτο των θερμίδων που καταναλώνουμε. Από όλα τα διατροφικά είδη που αναλύθηκαν, το βόειο και το αρνίσιο κρέας βρέθηκαν να έχουν μακράν τις πιο καταστροφικές επιπτώσεις στο περιβάλλον.

Ωστόσο, πώς μπορούμε να υπολογίσουμε το περιβαλλοντικό όφελος από την καθημερινή κατανάλωση φασολιών αντί μοσχαρίσιου κρέατος, ή γάλακτος αμυγδάλου αντί αγελαδινού; Το BBC, αξιοποιώντας τα στοιχεία της έρευνας της Οξφόρδης, δημιούργησε μία αριθμομηχανή η οποία υπολογίζει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις —συμπεριλαμβανομένων των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και της χρήσης γης και νερού— περισσότερων από 30 ζωικών προϊόντων, φρούτων, λαχανικών, δημητριακών, φασολιών και ποτών.

Παραδείγματος χάρη, εάν καταναλώνετε κάθε μέρα ένα ποτήρι γάλα αγελάδας επί έναν χρόνο, συμβάλλετε στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που ισοδυναμούν με την οδήγηση ενός αυτοκινήτου για 940 χλμ. Εφόσον το αντικαταστήσετε με γάλα αμυγδάλου μειώνετε το αποτύπωμά σας στα 209 χλμ.!

Τα συν-οφέλη της φυτικής διατροφής για την υγεία

Πλέον του περιβάλλοντος, η υιοθέτηση μίας φυτικής –ως επί τω πλείστον– διατροφής είναι επίσης ευεργετική για την ανθρώπινη υγεία. Όπως επισημαίνει η έκθεση των Ηνωμένων Εθνών, στα σημαντικά παράπλευρα οφέλη της φυτικής διατροφής, περιλαμβάνεται, μεταξύ άλλων, η μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου και διαβήτη τύπου 2, καθώς και μείωση της θνησιμότητας από μη μεταδοτικές ασθένειες που σχετίζονται με τη διατροφή.

Παραδείγματος χάρη, η μεσογειακή διατροφή, η οποία θεωρείται από πολλούς ως η πλέον υγιεινή στον κόσμο: Μακροχρόνιες έρευνες έχουν δείξει ότι συμβάλλει σημαντικά στην καταπολέμηση της καρδιαγγειακής νόσου, της καρδιακής προσβολής και των καρδιακών νοσημάτων, βοηθάει στην καταπολέμηση του διαβήτη και στον έλεγχο του βάρους. Έχει επίσης συσχετιστεί με την πρόληψη της εξασθένησης της γνωστικής λειτουργίας και της εμφάνισης Αλτσχάιμερ.

Ωστόσο, η μεσογειακή διατροφή δεν αποκλείει τις πρωτεΐνες ζωικής προέλευσης –απλώς συστήνει την κατανάλωσή τους με μέτρο, ενώ διαθέτει μεγάλη πληθώρα χορτοφαγικών επιλογών. Από την άλλη, μια vegan ή αποκλειστικά φυτική διατροφή αποκλείει όλα τα ζωικά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων του κρέατος, των γαλακτοκομικών και των αυγών. Γι’ αυτό και εάν επιθυμείτε να υιοθετήσετε μια αμιγώς χορτοφαγική διατροφή, θα πρέπει να προγραμματίζετε προσεκτικά τα γεύματά σας, ώστε να λαμβάνετε όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά.