Παχυσαρκία: Αντιμετώπιση της κλιμακούμενης επιδημίας με νέα όπλα

Τα τελευταία χρόνια έχουν κυκλοφορήσει στην αγορά νέες θεραπείες με σημαντικά αποτελέσματα στην καταπολέμηση της παχυσαρκίας, μίας νόσου που πλήττει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως.

Η παχυσαρκία είναι μία κλιμακούμενη επιδημία που πλήττει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Και παρότι η σωστή διατροφή και η άσκηση παραμένουν οι πλέον ενδεδειγμένοι τρόποι για τη διαχείριση του βάρους μας, δεν είναι πάντα αποτελεσματικοί για όλους.

Ως αποτέλεσμα, η φαρμακευτική έρευνα εστιάζει εδώ και αρκετά χρόνια στην ανάπτυξη φαρμάκων για την απώλεια βάρους. Μία νέα θεραπεία που αρχικά σχεδιάστηκε για τον διαβήτη, φαίνεται ότι –εκτός από τη ρύθμιση των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα– συμβάλλει και στην καταστολή της όρεξης, οδηγώντας σε απώλεια βάρους.

1 στους 4 ανθρώπους θα είναι παχύσαρκος μέχρι το 2035

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η παχυσαρκία έχει πλέον αποκτήσει διαστάσεις επιδημίας. Το 2022 περισσότεροι από 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι παγκοσμίως ήταν παχύσαρκοι. Ο αριθμός αυτός εκτιμάται ότι θα διπλασιαστεί έως το 2035, γεγονός που συνεπάγεται ότι 1 στους 4 ανθρώπους θα είναι παχύσαρκος. Ειδικότερα στη χώρα μας, εκτιμάται ότι μέχρι το 2035, το 39% των ενηλίκων θα αντιμετωπίζουν προβλήματα παχυσαρκίας.

Ωστόσο, μία φαρμακευτική θεραπεία που αναπτύχθηκε αρχικά για ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, φαίνεται ότι είναι τόσο αποτελεσματική στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, που πολλοί ειδικοί θεωρούν ότι φέρνει μία επαναστατική αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο οι πάσχοντες, αλλά και οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης θα προσεγγίζουν στο μέλλον την απώλεια βάρους.

Τι είναι η σεμαγλουτίδη;

Ο λόγος για τη σεμαγλουτίδη, μία θεραπεία που ανέπτυξε στις αρχές της δεκαετίας του 2010, η δανική φαρμακευτική εταιρεία Novo Nordisk. Η εν λόγω ουσία αρχικά εγκρίθηκε από τους κατά τόπους εθνικούς φορείς τροφίμων και φαρμάκων ως ενέσιμο προϊόν με την ονομασία Ozempic για τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2. Ωστόσο, η εταιρεία σύντομα συνειδητοποίησε ότι οι ασθενείς που λάμβαναν το Ozempic, ανέφεραν ως παρενέργεια τη σημαντική απώλεια βάρους.

Συνεχίζοντας τις έρευνες και τις κλινικές δοκιμές, η Novo Nordisk ανακάλυψε ότι στην πραγματικότητα η λήψη του Ozempic σχετιζόταν με μειωμένο αίσθημα πείνας και επιθυμίας για φαγητό. Έτσι, το επανακυκλοφόρησε ως Wegovy, με ελαφρώς διαφορετική σύσταση και νέα ένδειξη για την απώλεια βάρους.

Την ίδια περίοδο, περαιτέρω έρευνες γύρω από ένα φάρμακο της αμερικανικής εταιρείας Eli Lilly, έδειξαν επίσης σημαντικά αποτελέσματα όσον αφορά την απώλεια βάρους: Ο λόγος για τη δραστική ουσία τιρζεπατίδη, η οποία κυκλοφόρησε στην αγορά ως το ενέσιμο φάρμακο Mounjaro για τη θεραπεία ενηλίκων των οποίων ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 δεν ελέγχεται ικανοποιητικά.

Τα φάρμακα που εξαφανίζουν τις «σειρήνες» του φαγητού

Όπως δήλωσε στους New York Times ο Dr. Andrew Kraftson, ο οποίος εξειδικεύεται στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, όλα τα χρόνια που ασχολείται με το εν λόγω πεδίο, οι ασθενείς του παραπονιούνταν συχνά ότι δεν μπορούσαν να σταματήσουν να σκέφτονται το φαγητό. Ωστόσο, όταν άρχισε να συνταγογραφεί τα νέα φάρμακα, οι «σειρήνες» του φαγητού εξαφανίστηκαν.

Αυτό συμβαίνει διότι οι δραστικές ουσίες που περιέχονται στα εν λόγω φάρμακα, όπως η σεμαγλουτίδη και η τιρζεπατίδη, «μιμούνται» μία ορμόνη η οποία ρυθμίζει την ινσουλίνη και δίνει σήμα στον εγκέφαλο όταν το στομάχι είναι γεμάτο. Στο πλαίσιο αυτό, όσοι τα λαμβάνουν εμφανίζουν μειωμένο αίσθημα πείνας και επιθυμίας για φαγητό. Οι σειρήνες του φαγητού σιγούν και ως αποτέλεσμα οι λήπτες οδηγούνται όχι μόνο σε συγκράτηση της όρεξης, αλλά και σε απώλεια βάρους.

Είναι ενδεικτικό ότι στο TikTok το θέμα «foodnoise explained» έχει πάνω από 1,8 δισεκατομμύρια προβολές, πολλές από τις οποίες συνδέονται με τα hashtag των νέων φαρμάκων κατά της παχυσαρκίας. Εξιστορούν τις εμπειρίες ανθρώπων που τα λαμβάνουν για την απώλεια βάρους, αλλά και τις παρενέργειες που εμφανίζουν.

Οι περισσότεροι χρήστες αναφέρουν τη ναυτία ως ένα από τα πλέον συνηθισμένα συμπτώματα μετά τη λήψη του Wegovy, ενώ σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων στις πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες συγκαταλέγονται η διάρροια, ο έμετος, η δυσκοιλιότητα, η κόπωση κ.ά.

Τι μέλλει γενέσθαι 

Η ζήτηση για τα νέα φάρμακα κατά της παχυσαρκίας είναι ήδη στα ύψη. Ωστόσο, οι πρωτοφανείς ρυθμοί συνταγογράφησης του Ozempic ακόμα και σε ασθενείς που δεν έχουν σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, έχει προκαλέσει παγκοσμίως ελλείψεις στην αγορά με αποτέλεσμα πολλοί ασθενείς να μην έχουν πρόσβαση στη θεραπεία τους. Είναι ενδεικτικό ότι το πρόβλημα αφορά και στην Ελλάδα, όπως αναφέρει Το Βήμα.

Στο πλαίσιο αυτό, πολλές φαρμακευτικές εταιρείες έχουν επιδοθεί σε έναν αγώνα δρόμου, προκειμένου να αναπτύξουν νέες εκδόσεις τους με τη μορφή χαπιών. Επί του παρόντος, τα φάρμακα αυτά πρέπει να χορηγούνται με ένεση στο μηρό, τη μέση ή το άνω μέρος του βραχίονα μία φορά την εβδομάδα. Τα χάπια ή οι ταμπλέτες θα μπορούσαν να είναι ευκολότερα στη λήψη, πιο βολικά για τους ασθενείς και πιο εύκολο να παραχθούν ώστε να καλύψουν την αυξανόμενη ζήτηση.

Προς το παρόν, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι δεν υπάρχει μαγική θεραπεία για την απώλεια βάρους: Η σωστή διατροφή και η άσκηση, παραμένουν οι πλέον ενδεδειγμένοι τρόποι για τη διαχείρισή του. Ωστόσο, επισημαίνουν ότι τα νέα φάρμακα μπορούν να αλλάξουν τα δεδομένα, φέρνοντας μία επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο οι πάσχοντες, αλλά και οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης θα αντιμετωπίζουν στο μέλλον την παχυσαρκία: Ως μία χρόνια μεταβολική νόσο που πλήττει ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού και όχι απλώς ένα πρόβλημα που μπορεί να ξεπεραστεί με τη δύναμη της θέλησης.