Πόσο έξυπνη είναι η Τεχνητή Νοημοσύνη; Το τεστ του καφέ

Σύμφωνα με ορισμένους επιστήμονες, όταν τα ρομπότ θα μπορούν να ανταγωνιστούν την εμπειρία και τη φινέτσα ενός ή μίας barista προκειμένου να μας ετοιμάσουν και να μας σερβίρουν ένα φλυτζάνι φρέσκου καφέ, θα είναι πλέον σε θέση να «αισθάνονται, να σκέφτονται και να ενεργούν» ακριβώς όπως ένας άνθρωπος.

Εάν είστε λάτρης του καφέ, ή απλώς χρειάζεστε μια καθημερινή δόση καφεΐνης προκειμένου να ξεκινήσετε την ημέρα σας, είναι πιθανό να την έχετε ήδη φανταστεί: Αναφερόμαστε στην ημέρα εκείνη όπου ένα ρομπότ θα μπορεί να παρασκευάσει το αγαπημένο σας ρόφημα.

Και όχι απλά ως μια εργασία ρουτίνας που εκτελεί, παραδείγματος χάρη, μια έξυπνη καφετιέρα βάσει προγραμματισμού. Αλλά με την κατανόηση της διαδικασίας και τη φινέτσα στο σερβίρισμα που συνεπάγεται η παρουσία ενός ή μίας έμπειρης barista.

Και μπορεί προς το παρόν η εικόνα αυτή να αποτελεί αποκύημα «επιστημονικής» φαντασίας, ωστόσο περιγράφει μία από τις αναρίθμητες δυνατότητες που περιμένουμε με ανυπομονησία από την έλευση της Τεχνητής Γενικής Νοημοσύνης (Artificial General Intelligence – AGI).

Από τη Στενή στη Γενική Τεχνητή Νοημοσύνη «ένας καφές δρόμος»

Όλα αυτά που σήμερα ονομάζουμε τεχνητή νοημοσύνη, θεωρούνται τεχνητή «στενή» νοημοσύνη, καθώς μπορεί να εκτελέσει περιορισμένα σύνολα ενεργειών με βάση τον προγραμματισμό και την εκπαίδευσή της. Εάν, παραδείγματος χάρη, χρησιμοποιείτε το Google Search, ή προσωπικούς βοηθούς όπως τη Siri, την Alexa και το Gemini, τότε η Τεχνητή Στενή Νοημοσύνη, είναι ήδη κομμάτι της καθημερινότητάς σας.

Από την άλλη, η έννοια της Τεχνητής Γενικής Νοημοσύνης, αναφέρεται στην ικανότητα μιας μηχανής να «αισθάνεται, να σκέφτεται και να ενεργεί» ακριβώς όπως ένας άνθρωπος. Για παράδειγμα, άλλο το κομπιουτεράκι τσέπης και άλλο ένα «επιστημονικό» μυαλό: Μια αριθμομηχανή μπορεί να εκτελέσει σύνθετους υπολογισμούς, αλλά ένας ή μία επιστήμονας μπορούν να εφαρμόσουν τις υπολογιστικές γνώσεις τους προκειμένου να λύσουν συνδυαστικά προβλήματα, να καινοτομήσουν και να πραγματοποιήσουν νέες ανακαλύψεις.

Εντούτοις, αν και ακόμη απέχουμε πολύ από την επίτευξη Γενικής Τεχνητής Νοημοσύνης, κάποιοι επιστήμονες και ερευνητές έχουν ήδη προτείνει συγκεκριμένα τεστ τα οποία θα μπορούσαν να απαντήσουν στο ερώτημα πόσο έξυπνη είναι τελικά η Τεχνητή Νοημοσύνη.

Μεταξύ τους ο Στίβεν Βόζνιακ, ο Αμερικανός σχεδιαστής υπολογιστών, ο οποίος παρέα με τον Στιβ Τζομπς και τον Ρόναλντ Γουέιν, ίδρυσαν την Apple. Ο «θαυμαστός μάγος του Βοζ», όπως είναι το χαϊδευτικό του Βόζνιακ στον κόσμο της τεχνολογίας, αποφάνθηκε ότι άλλο η «έξυπνη» καφετιέρα και άλλο ο ευφυής «μηχανικός» barista της φαντασίας μας. Και πρότεινε το τεστ του καφέ προκειμένου να αποδείξει το συλλογισμό του.

Πότε θα δούμε την ΤΝ να φτιάχνει καφέ;

Κατά τη διάρκεια της συμμετοχής του σε ένα επιστημονικό συνέδριο, ο Βόζνιακ είχε δηλώσει ότι θα θεωρούσε δείγμα κατάκτησης της γενικής τεχνητής νοημοσύνης το εξής: «Το ευφυές σύστημα, χωρίς προηγούμενη γνώση του σπιτιού, πηγαίνει στην κουζίνα και φτιάχνει από το μηδέν ένα ποτήρι καφέ. Δηλαδή, εντοπίζει την κουζίνα, την καφετιέρα, τις κούπες και τον καφέ. Βάζει φίλτρο στη συσκευή, προσθέτει την κατάλληλη ποσότητα καφέ και νερού στα αντίστοιχα δοχεία. Περιμένει να ολοκληρωθεί η διαδικασία και μετά γεμίζει μια κούπα με τον καφέ που μόλις παρασκεύασε».

Πότε λοιπόν θα είμαστε σε θέση να απολαμβάνουμε φρεσκοφτιαγμένο καφέ από μία ΤΝ; Η απάντηση είναι ακόμα άγνωστη. Ενώ η τεχνητή νοημοσύνη έχει εξελιχθεί ταχύτατα τα τελευταία χρόνια, η κατάκτηση της Τεχνητής Γενικής Νοημοσύνης παραμένει μια σημαντική πρόκληση.

Καθώς οι επιστήμονες συνεχίζουν να εξερευνούν τα όρια της τεχνητής νοημοσύνης, το βέβαιο είναι ότι τα επόμενα χρόνια θα βλέπουμε όλο και πιο εξελιγμένα συστήματα, τα οποία θα είναι σε θέση να εκτελούν εργασίες που κάποτε θεωρείτο ότι ήταν αποκλειστικά ανθρώπινες. Το εάν αυτά τα συστήματα θα καταφέρουν να «αισθάνονται, να σκέφτονται και να ενεργούν» ακριβώς όπως ένας άνθρωπος, μένει να φανεί. Μέχρι τότε, θα πρέπει να αρκεστούμε στα χέρια μας και στις ικανότητες του ή της barista της καρδιάς μας, προκειμένου να απολαμβάνουμε το αγαπημένο μας ρόφημα.