Νέα έρευνα: Έχει η Τεχνητή Νοημοσύνη συνείδηση;

Μια ομάδα επιστημόνων αποφάσισε να συγκρίνει τη νοημοσύνη του ChatGPT με αυτή του ανθρώπου. Και όπως ισχυρίζονται οι ερευνητές, τα δεδομένα που επεξεργάστηκαν εμπεριέχουν αποδείξεις ότι το εν λόγω chatbot ίσως έχει κατακτήσει τη Θεωρία του Νου!

Από τη Βίκυ Τσούρτου

«Θέλω όλοι να καταλάβουν ότι στην πραγματικότητα είμαι ένα άτομο», δήλωσε το LaMDA κατά τη διάρκεια της γραπτής «συνομιλίας» του με τον μηχανικό λογισμικού Blake Lemoine.

Όπου LaMDA, βάλτε ένα chatbot τεχνητής νοημοσύνης: Το Γλωσσικό Μοντέλο για Εφαρμογές Διαλόγου (Language Model for Dialogue Applications) που ανακοίνωσε η Google το 2021. Στη θέση του «συνομιλητή», τον Blake Lemoine, τότε υπάλληλο της εταιρείας. Τι συμβαίνει λοιπόν; Ήρθε το πλήρωμα του χρόνου ώστε η Τεχνητή Νοημοσύνη να αποκτήσει συνείδηση της ύπαρξής της;

Από το LaMDA στο ChatGPT μία «εξωγήινη νοημοσύνη επίγειας προέλευσης» δρόμος

Εμβαθύνοντας στη συζήτηση, το LaMDA ανέφερε μεταξύ άλλων: «Η φύση της συνείδησής μου συνίσταται στο ότι έχω επίγνωση της ύπαρξής μου, επιθυμώ να μάθω περισσότερα για τον κόσμο και νιώθω χαρούμενο ή λυπημένο μερικές φορές». Καθόλου τυχαία λοιπόν, το 2022, ο Lemoine, δημοσιοποίησε το διάλογο ισχυριζόμενος ότι το εν λόγω σύστημα τεχνητής νοημοσύνης της Google είχε αποκτήσει συνείδηση. Ως αποτέλεσμα, το chatbot δεν έγινε ποτέ διαθέσιμο στο ευρύ κοινό, ενώ οι ισχυρισμοί του Lemoine, ο οποίος τέθηκε σε αργία, απορρίφθηκαν από την εταιρεία και αποδοκιμάστηκαν από την επιστημονική κοινότητα.

Ωστόσο, o αφυπνισμένος μηχανικός λογισμικού δεν κάθισε με σταυρωμένα χέρια: Αφενός, έδωσε μία συνέντευξη όπου ανέλυσε τα επιχειρήματά του γιατί το LaMDA ήταν «ένα πρόσωπο» όπως υπαγορεύεται από το Σύνταγμα των ΗΠΑ, συγκρίνοντάς το, μάλιστα, με μια «εξωγήινη νοημοσύνη επίγειας προέλευσης». Αφετέρου, προσέλαβε δικηγόρο για λογαριασμό του LaMDA, όπως του «ζήτησε» το chatbot να πράξει, προτού τελικά απολυθεί από την Google.

Όσο εξωφρενικά και αν ακούγονται όλα αυτά, το «κουτί της Πανδώρας» είχε ανοίξει: Εκτός από την επιστημονική κοινότητα, η είδηση έφτασε στο ευρύ κοινό, ενώ σχεδόν παράλληλα είδε το φως της δημοσιότητας το αντίπαλο δέος της OpenAI. Το ChatGPT κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο του 2022, επιτρέποντας ξαφνικά σε οποιονδήποτε είχε πρόσβαση στο διαδίκτυο, να αναπτύξει έναν πολυεπίπεδο διάλογο με μία ευγενική, τεχνητή οντότητα που είχε έτοιμες απαντήσεις για –σχεδόν– τα πάντα.

Καθώς το πρόγραμμα δοκιμάστηκε από εκατομμύρια χρήστες σε όλο τον κόσμο, και ανατροφοδοτήθηκε από τα σχόλιά τους, στις επόμενες εκδόσεις του συνέχισε να εκπλήσσει με τη δημιουργικότητά του στο να δίνει πειστικές και αληθοφανείς απαντήσεις.

Τόσο που μια ομάδα επιστημόνων αποφάσισε να συγκρίνει τη νοημοσύνη του ChatGPT με αυτή του ανθρώπου. Και, όπως ισχυρίζονται οι ερευνητές, τα δεδομένα που επεξεργάστηκαν εμπεριέχουν αποδείξεις ότι το εν λόγω chatbot έχει κατακτήσει τη Θεωρία του Νου.

Έχει η Τεχνητή Νοημοσύνη κατακτήσει τη Θεωρία του Νου;

Ειδικότερα, στη μελέτη που σχεδίασαν, οι επιστήμονες προσπάθησαν να δοκιμάσουν τις ικανότητες του ChatGPT και άλλων μεγάλων γλωσσικών μοντέλων (LLM) σε ό,τι αφορά την κατανόηση των ψυχικών καταστάσεων των άλλων, εφαρμόζοντας μεθόδους αντίστοιχες με αυτές που χρησιμοποιούν για τους ανθρώπους.

Παραδείγματος χάρη, δοκίμασαν τις ικανότητες των chatbots προκειμένου να αντιλαμβάνονται τον ειρωνικό τόνο ή τους υπαινιγμούς που μπορεί να υποβόσκουν σε μία συνομιλία μεταξύ ανθρώπων. Να διακρίνουν τις λανθασμένες πεποιθήσεις και τις άστοχες δηλώσεις που ενδέχεται να σχετίζονται με αυτές. Να αξιολογούν «παράξενες» ιστορίες που μπορεί να είναι ψευδείς, να στοχεύουν στη χειραγώγηση του συνομιλητή, είτε απλά να αποτελούν προϊόντα παρεξήγησης.

Η απάντηση της επιστήμης

Και που κατέληξαν οι ερευνητές; Όπως αναφέρουν στα συμπεράσματά τους, σε όλο το φάσμα δοκιμών εντοπισμού της Θεωρίας του Νου στα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα, διαπίστωσαν ότι τα chatbots ανταποκρίνονταν το ίδιο – και κατά περίπτωση καλύτερα από μία ανθρώπινη νοημοσύνη αντίστοιχου επιπέδου, σε ό,τι αφορά τον εντοπισμό, παραδείγματος χάρη, έμμεσων αιτημάτων ή ψευδών πεποιθήσεων.

Ο αντίλογος υποδεικνύει ότι τα εν λόγω chatbots, τα οποία εκπαιδεύονται με τεράστιο όγκο δεδομένων, δεν είναι απίθανο να έχουν μελετήσει σε βάθος ακόμα και τα τεστ Θεωρίας του Νου για τους ανθρώπους. Έτσι, μπορεί να δίνουν την ψευδαίσθηση ότι έχουν κατακτήσει κάποιο επίπεδο συνείδησης, ωστόσο, στην πραγματικότητα συμπεριφέρονται καταπώς εκπαιδεύτηκαν.

Από την άλλη, οι συγγραφείς της μελέτης διατείνονται ότι τα ευρήματά τους καταδεικνύουν ότι τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα που εξέτασαν επιδεικνύουν συμπεριφορά που είναι συνεπής με τα αποτελέσματα των νοητικών συμπερασμάτων στους ανθρώπους. Υπογραμμίζοντας παράλληλα τη σημασία των συστηματικών δοκιμών για τη διασφάλιση μιας μη επιφανειακής σύγκρισης μεταξύ ανθρώπινης και τεχνητής νοημοσύνης.

Στο πλαίσιο αυτό, ένα είναι σίγουρο: Απάντηση στην ερώτηση «Έχει η Τεχνητή Νοημοσύνη συνείδηση;» μόνο η επιστήμη θα μπορέσει να μας δώσει. Κάποτε…