Πλαστικά απορρίμματα: Το μαγικό κοκτέιλ που θα σώσει τον κόσμο

Ένα «κοκτέιλ» ενζύμων που αποσυνθέτει το πλαστικό έξι φορές ταχύτερα από τις φυσικές διαδικασίες, ίσως είναι η λύση για το μέλλον του πλανήτη!

Είναι αδιαμφισβήτητο ότι οι ακτές, οι θάλασσες και οι ωκεανοί «πνίγονται» από πλαστικό. Σίγουρα κάποια στιγμή θα έχετε δει πλαστικά μπουκάλια, περιτυλίγματα τροφίμων και πλαστικές σακούλες να μολύνουν τις παραλίες που επισκέπτεστε. Και είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα έχετε διαβάσει κάποιες από τις εφιαλτικές ιστορίες θαλάσσιων πλασμάτων όπως θαλασσοπούλια, θαλάσσιες χελώνες και φάλαινες που λιμοκτόνησαν διότι τα στομάχια τους γέμισαν με πλαστικό.

Γνωρίζετε όμως ότι και οι άνθρωποι ενδέχεται να καταναλώνουν σε εβδομαδιαία βάση ποσότητα πλαστικού που ισοδυναμεί με μία πιστωτική κάρτα; Ποια θα μπορούσε να είναι η λύση γι’ αυτό το διαρκώς διογκούμενο πρόβλημα;

Mία πιστωτική κάρτα στο πιάτο σας κάθε εβδομάδα

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα που ανακοίνωσε το Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση ή WWF και διεξήγαγε το Πανεπιστήμιο του Newcastle της Αυστραλίας, ένας μέσος άνθρωπος μπορεί να καταναλώνει περίπου 5 γραμμάρια πλαστικού κάθε εβδομάδα, δηλαδή το ισοδύναμο μίας πιστωτικής κάρτας.

Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι συντριπτική πλειοψηφία των πλαστικών που καταναλώνουμε προέρχεται από το νερό –βρύσης και εμφιαλωμένο–, αν και η ποσότητα μπορεί να διαφέρει ανάλογα με τη χώρα προέλευσης. Τα οστρακοειδή, η μπύρα και το επεξεργασμένο αλάτι αποτελούν επίσης κοινές πηγές πλαστικών. Τα ευρήματα της έρευνας δείχνουν ότι το πρόβλημα της ρύπανσης και η διαρροή πλαστικού στην τροφική αλυσίδα επηρεάζει άμεσα τους ανθρώπους. Ωστόσο, χρειάζεται περεταίρω διερεύνηση και δεν είναι ακόμη σαφές πώς αυτή η κατανάλωση επιδρά στην υγεία.

Το γεγονός παραμένει πάντως ότι η ρύπανση από πλαστικά επηρεάζει ολόκληρα τα οικοσυστήματα και έχει σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις: το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών (UNEP) εκτιμά ότι οι οικονομικές επιπτώσεις της ρύπανσης από πλαστικό στους ωκεανούς ανέρχονται σε οχτώ δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο.

Μπορεί ένα βακτήριο να δώσει τη λύση;

Το 2016, Ιάπωνες επιστήμονες ανακάλυψαν ένα βακτήριο που μπορεί να διασπάσει το πλαστικό PET, το οποίο χρησιμοποιείται ευρέως στα πλαστικά μπουκάλια και στα ρούχα από πολυεστέρα. Από τότε, επιστήμονες σε όλο τον κόσμο, εργάζονται επιμελώς πάνω σε αυτές τις ιδιότητές του και μία πρόσφατη μελέτη παρουσίασε μια σημαντική ανακάλυψη.

Σύμφωνα με τη μελέτη το βακτήριο Ideonella sakaiensis παράγει δύο ένζυμα που διαλύουν το πλαστικό. Το πρώτο ένζυμο, το PETase, μπορεί να διασπάσει στερεές  πλαστικές επιφάνειες επιταχύνοντας τη φυσική αποσύνθεση του πλαστικού. Το δεύτερο ένζυμο, το οποίο ονομάζεται MHETase, διασπά σε ακόμη πιο απλές μορφές το αποτέλεσμα που δημιουργήθηκε στο πρώτο βήμα της διαδικασίας. Οι ουσίες που απομένουν μπορούν εύκολα να διασπαστούν περαιτέρω από άλλους μικροοργανισμούς.

Ο τρόπος που «συνεργάζονται» τα δύο ένζυμα θα μπορούσε να έχει επαναστατικές επιπτώσεις για το μέλλον της διαχείρισης των πλαστικών απορριμμάτων, μιας και από τα ευρήματα της έρευνας φαίνεται ότι το «κοκτέιλ» τους μπορεί να διασπάσει το πλαστικό με ρυθμό έξι φορές ταχύτερο από τις φυσικές διαδικασίες.

Γίνετε μέρος της λύσης και όχι του προβλήματος

Η συναρπαστική ανακάλυψη αυτού του «κοκτέιλ» ενζύμων εκτιμάται ότι θα συμβάλλει στη μείωση της παγκόσμιας ρύπανσης, αλλά δεν αποτελεί πανάκεια. Είναι πλέον ευρέως αποδεκτό ότι απαιτείται μία πιο ολιστική προσέγγιση και όπως μας δίδαξε και η πανδημία COVID-19, η υγεία του πλανήτη είναι αλληλένδετη με την υγεία μας.

Στη χώρα μας, στο πλαίσιο της καμπάνιας «Ελλάδα χωρίς Πλαστικά μίας χρήσης», από τις αρχές Ιουλίου του 2021 μία σειρά από πλαστικά προϊόντα μεταξύ των οποίων ποτήρια, πιάτα, καλαμάκια και μπατονέτες, θα καταργηθούν σε πανελλαδική κλίμακα για τον περιορισμό των επιπτώσεων του πλαστικού στο περιβάλλον. Μήπως έχει έρθει η ώρα να αναλάβετε κι εσείς δράση και να γίνετε μέρος της λύσης για έναν πλανήτη απαλλαγμένο από πλαστικά;