Αυτόνομη οδήγηση: Έρχεται και στη ναυσιπλοΐα;

Πώς η αυτόνομη οδήγηση και ο τηλεχειρισμός αλλάζουν τη ναυσιπλοΐα; Πόσο σύντομα θα δούμε πλωτά μέσα χωρίς πλήρωμα; Θα είναι ασφαλή;

Τα βήματα προς την εποχή των αυτόνομων οχημάτων είναι ταχύτερα και εντυπωσιακά και ήδη στους δρόμους έχουν βγει τα πρώτα αυτόνομα οχήματα. Παράλληλα όμως με τα αυτοκίνητα χωρίς οδηγό, αναδύεται έντονη η τάση των πλοίων χωρίς πλήρωμα. Αν και αυτό ακούγεται αρκετά μακρινό και απλουστευτικό, τα αυτόνομα ή τηλεκατευθυνόμενα πλοία δοκιμάζονται ήδη, ανοίγοντας νέους δρόμους για την παγκόσμια ναυτιλιακή βιομηχανία.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα αυτόνομα πλοία θα μπορούσαν να μεταμορφώσουν τη ναυτιλία σε βαθμό αδιανόητο για όλους τους εμπλεκόμενους. Η μεταμόρφωση αυτή θα συνεπάγεται χαμηλότερη κατανάλωση καυσίμων, άρα και μικρότερη περιβαλλοντική επιβάρυνση, ελάχιστες ώρες αδράνειας του στόλου, αισθητά χαμηλότερο κόστος και βέβαια λιγότερο προσωπικό.

Η ασφάλεια στο επίκεντρο

Δεδομένου ότι θεωρούμε εφικτή την κίνηση αυτοοδηγούμενων οχημάτων σε πολυσύχναστες λεωφόρους με πολλά οχήματα, εμπόδια και πεζούς, είναι προφανές ότι η αντίστοιχη εφαρμογή των τεχνολογιών στη θάλασσα είναι σαφώς πιο εύκολη. Οι ταχύτητες εν πλω είναι χαμηλότερες, οι δυνατότητες για ελιγμούς περισσότερες, οι υπηρεσίες εντοπισμού θέσης ακριβέστατες και ο έλεγχος των διερχόμενων σκαφών και εμποδίων πολύ πιο απλός.

Ακόμη περισσότερα θα είναι τα πλεονεκτήματα για τα αυτόνομα σκάφη που εκτελούν επικίνδυνες επιχειρήσεις, όπως η πυρόσβεση, η ναρκαλίευση, η αντιμετώπιση περιβαλλοντικών καταστροφών, αλλά και για πλεούμενα που συμμετέχουν σε πειράματα και ερευνητικά έργα.

Η Τεχνητή Νοημοσύνη προτείνει το βέλτιστο δρομολόγιο

Στο πρόγραμμα DFFAS (για τον σχεδιασμό πλήρως αυτόνομης κίνησης πλοίων) συμμετέχουν 22 εταιρείες που συνεργάζονται προκειμένου πολύ σύντομα να δοκιμαστούν τα πρώτα μη επανδρωμένα πλοία. Σύμφωνα με τους ιθύνοντες της κοινοπραξίας, η πρώτη δοκιμή εμπορικής μεταφοράς με σκάφος χωρίς πλήρωμα σε μεγάλες αποστάσεις, θα γίνει εντός του 2021.

Το σύστημα αξιοποιεί την ΑΙ για να αναλύσει μεγάλες ποσότητες δεδομένων, στα οποία περιλαμβάνεται ο καιρός, ο τύπος του σκάφους, το βάρος των εμπορευμάτων, τα λειτουργικά δεδομένα και μια σειρά άλλων παραγόντων. Βάσει αυτών υποδεικνύει την ιδανική διαδρομή και τυχόν απαιτούμενες αλλαγές εν πλω. Η μετεωρολογική και ωκεανογραφική ανάλυση συνδυάζεται με τη χρήση φυσικών μοντέλων και μηχανικής εκμάθησης με αποτέλεσμα η επιλογή βέλτιστης διαδρομής εκτός από την εξοικονόμηση καυσίμων και τη βελτιωμένη ενεργειακή απόδοση, να προσφέρει και μέγιστη ασφάλεια για το πλοίο.

Εξίσου σημαντική για τη λειτουργικότητα των αυτόνομων σκαφών είναι η ανατροφοδότηση από την ξηρά προς το πλοίο, η αυτοματοποίηση ελλιμενισμού, αλλά και η λειτουργία τηλεχειρισμού σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Σ' αυτή την κατεύθυνση, η Weathernews αναλύει τα δεδομένα που έχουν συγκεντρωθεί από περίπου 1 εκατομμύριο ταξίδια.

Και η Ευρώπη στη μάχη

Εξάλλου, Ευρωπαίοι ερευνητές συμμετέχουν στον σχεδιασμό πλοίων με διαφορετικό βαθμό αυτονομίας ως μέρος ενός έργου που ονομάζεται AUTOSHIP. Ήδη δοκιμάζονται δύο διαφορετικά πλοία: ένα που μεταφέρει ιχθυοτροφές στη Νορβηγίας και μια φορτηγίδα στη Φλάνδρα του Βελγίου.

Ενσωματώνουν συστήματα ασύρματου ελέγχου και ψηφιακή συνδεσιμότητα από το πλοίο στη βάση ή την ακτή, αλλά και αισθητήρες και υποσυστήματα που επιτρέπουν τον εντοπισμό θέσης ή την ανίχνευση εμποδίων. Η ανάλυση των δεδομένων που συλλέγονται γίνεται σε πραγματικό χρόνο από ειδικό λογισμικό. Τα δεδομένα επεξεργάζονται και καταλήγουν στο αυτόνομο σύστημα πλοήγησης του πλοίου το οποίο με τη σειρά του λαμβάνει αποφάσεις και κατευθύνει το σκάφος.

Πότε να τα περιμένουμε

Όπως επισημαίνουν οι αναλυτές, βρισκόμαστε ακόμη μακριά από την πλήρη αντικατάσταση των ανθρώπων. Βραχυπρόθεσμα, τα ανθρώπινα πληρώματα θα συνυπάρχουν με μηχανές και λογισμικό. Ο συνδυασμός αυτός υπόσχεται να κάνει τη ναυτιλία ασφαλέστερη και πιο αποτελεσματική.

Ήδη πάντως στις θάλασσες αυτόνομα σκάφη πλέουν δοκιμαστικά, θα χρειαστούν μερικά χρόνια (τρία έως πέντε) για να αρχίσουν συστηματικά δρομολόγια πλοίων χωρίς πλήρωμα. Ακόμη όμως κι αν η τεχνολογία το επιτρέψει, θα πρέπει να οριστικοποιηθεί το κανονιστικό και ρυθμιστικό πλαίσιο για τα αυτόνομα πλοία.