Η μυστηριώδης τεχνολογία Blockchain που υποστηρίζει το Bitcoin

Υπερβολικό hype ή μια πανέξυπνη η ιδέα που θα αλλάξει τον τρόπο που συναλλασσόμαστε;

Το Blockchain έγινε γνωστό ως η τεχνολογία που υποστηρίζει τη λειτουργία του Bitcoin και των λοιπών ψηφιακών νομισμάτων. Ελάχιστοι όμως γνωρίζουν πώς ακριβώς λειτουργεί, αλλά και γιατί οι δυνατότητές του μπορούν να αξιοποιηθούν σε πολλούς τομείς: από τα χρηματοοικονομικά και το real-estate, μέχρι την υγειονομική περίθαλψη και τις εκλογές!

Για να το απλουστεύσουμε θα το περιγράφαμε ως εξής: Φανταστείτε δύο συναλλασσόμενους που πωλούν, αγοράζουν ή ανταλλάζουν αγαθά (υλικά ή άυλα) ενώπιον πολυπληθούς κοινού, το οποίο καταγράφει τις συναλλαγές, χωρίς να γνωρίζει τα στοιχεία τους. Αν κάποιος από το κοινό ή τους συναλλασσόμενους αμφισβητήσει μια συναλλαγή, τότε οι υπόλοιποι θα επιδείξουν τις δικές τους καταγραφές και η συναλλαγή θα προχωρήσει κανονικά.

Η υπεραπλούστευση αυτή περιγράφει αδρά τη βασική λειτουργία της τεχνολογίας, που δεν είναι άλλη από τη διαδικασία καταχώρησης εντολών σε έναν δημόσιο ηλεκτρονικό κατάλογο. Η ακολουθία των εντολών αυτών ομαδοποιείται σε μπλοκ, τα οποία συνδέονται μεταξύ τους (εξ ου και το 'Block').

Στα ελληνικά, η λέξη Blockchain αποδίδεται ως αλυσίδα μπλοκ ή αλυσίδα κοινοποιήσεων. Οι εντολές πώλησης ή αγοράς, για παράδειγμα, μιας ποσότητας Bitcoins. Για να μην επικεντρωθούμε μόνο στα ψηφιακά νομίσματα, στους εν λόγω καταλόγους μπορούν πρακτικά να καταγραφούν συναλλαγές οποιουδήποτε είδους, μεγέθους και κατηγορίας. Θα μπορούσαν για παράδειγμα να ενσωματώνουν εντολές αγοραπωλησίας αγαθών, μετοχών ή άλλων τίτλων.

Ακούγεται αρκετά πιο σύνθετο απ’ ό,τι πραγματικά είναι, αλλά ούτως ή άλλως όσοι χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες που βασίζονται στην τεχνολογία δεν απαιτείται να κατανοούν πλήρως όλες τις τεχνικές πτυχές, παρά την ουσία της λειτουργίας του.

Η ιδιαιτερότητα και το βασικό πλεονέκτημα του blockchain

Το blockchain, βέβαια, δεν είναι ένας απλός ψηφιακός κατάλογος εντολών. Διαφέρει από όλες τις άλλες αντίστοιχες υλοποιήσεις για έναν θεμελιώδη λόγο: δεν υπόκειται σε έλεγχο ή διαχείριση από οποιοδήποτε ίδρυμα, τράπεζα, κρατική ή διακρατική υπηρεσία. Πρακτικά, δεν απαιτεί ούτε επιτρέπει μεσολάβηση οποιουδήποτε είδους.

Ο έλεγχος γίνεται ανώνυμα και αυτοματοποιημένα από πληθώρα υπολογιστών που συνδέονται σε ένα αποκεντρωμένο δίκτυο (από δεκάδες χιλιάδες έως εκατομμύρια). Οι αλλαγές στον κατάλογο είναι εφικτές μέσω οποιουδήποτε συνδεδεμένου υπολογιστή, αλλά απαιτείται η «συμφωνία» του πανίσχυρου αλγόριθμου που ελέγχει διαρκώς τις συναλλαγές, χωρίς όμως ο ίδιος να υπόκειται σε έλεγχο ή να απειλείται με παραβίαση.

Σε διαφορετική περίπτωση, η αλλαγή (και κατά συνέπεια η συναλλαγή) απορρίπτεται. Μόλις η διαδικασία ολοκληρωθεί (σε κλάσματα του δευτερολέπτου), ενημερώνονται τα αντίγραφα σε όλους τους συνδεδεμένους υπολογιστές. Με αυτό τον τρόπο, διασφαλίζεται ουσιαστικά η ασφάλεια των συναλλαγών και παράλληλα η διατήρηση της ανωνυμίας των συναλλασσόμενων. Αυτό συμβαίνει επειδή τα μπλοκ που συνδέονται αλυσιδωτά μεταξύ τους είναι πλήρως κρυπτογραφημένα.

Το ουσιαστικό του πλεονέκτημα είναι ότι επιτρέπει την εισαγωγή και εξαγωγή δεδομένων υπό καθεστώς ανωνυμίας, αν και την ίδια στιγμή όλες οι πράξεις καταχωρούνται σε ένα απαραβίαστο και κοινά αποδεκτό «βιβλίο», που παραμένει σε δημόσια θέα. Παράλληλα, σε όλους τους συνδεδεμένους υπολογιστές αποθηκεύεται ένα αντίγραφο που διασφαλίζει τη διαφάνεια των συναλλαγών.

Ποια είναι η πρακτική του χρησιμότητα;

Οι δικλείδες ασφάλειας ενδέχεται να φαντάζουν περιττές –ή ακόμη και ύποπτες– σε ορισμένους. Στην πράξη όμως αποτελούν το βασικότερο βήμα για τη διασφάλιση της διαφάνειας και της αμοιβαίας εμπιστοσύνης σε σειρά κλάδων όπου κυριαρχεί η μυστικοπάθεια και η καχυποψία.

Αυτός είναι και ο λόγος που η τεχνολογία του Blockchain συνδέθηκε με το Bitcoin και έγινε ευρύτερα γνωστή χάρη στην ιλιγγιώδη άνοδο των κρυπτονομισμάτων. Η ασφάλεια των συναλλαγών, η ανωνυμία των συναλλασσόμενων και η πλήρης απουσία κεντρικού ελέγχου είναι οι άξονες στους οποίους βασίζεται ο παράλληλος, ψηφιακός χρηματοοικονομικός τομέας (αυτός είναι άλλωστε ο λόγος που μεγάλα και κραταιά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα υιοθέτησαν ήδη ή πειραματίζονται με την τεχνολογία). Τα χαρακτηριστικά αυτά, όμως, είναι αρκετά ελκυστικά και για σειρά άλλων κλάδων.

Η τεχνολογία αποδεικνύεται εξάλλου ιδανική για εταιρείες και οργανισμούς που χρειάζονται ένα κοινό σύστημα αρχειοθέτησης και καταγραφής, χωρίς όμως να επιθυμούν να έχουν όλα τα αρχεία τους ανοιχτά για τους συνεργάτες τους. Αυτό θα μπορούσε για παράδειγμα να αξιοποιηθεί από ένα σούπερ μάρκετ και τους προμηθευτές του ή από έναν χονδρέμπορα και τους συνεργαζόμενους λιανοπωλητές – εν γένει σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα.

Το ίδιο ισχύει και για ασφαλιστικές μεσιτικές, χρηματιστηριακές εταιρείες που συμβάλλονται και συνεργάζονται με εξωτερικούς ή ανεξάρτητους συνεργάτες, και μέσω αυτών με το κοινό.

Εντυπωσιακά (και φιλόδοξα) παραδείγματα εφαρμογών

Η τεχνολογία Blockchain αναμένεται να λύσει και πολλά προβλήματα του κράτους και των δημοσίων υπηρεσιών: από φορολογικά αρχεία και ποινικά μητρώα, μέχρι εκλογικούς καταλόγους και κτηματολόγια. Και εν τέλει, να ενδυναμώσει τη δημοκρατία. Θα χρησιμεύσει επίσης και στη διαχείριση πνευματικών δικαιωμάτων, διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και εμπορικών σημάτων.

Αρκετές εφαρμογές αξιοποιούν το Blockchain στον κλάδο του real estate. Το Atlant.io επιτρέπει αγοραπωλησίες ακινήτων και άλλων περιουσιακών στοιχείων με τον τρόπο και την ασφάλεια που διακινούνται τα ψηφιακά νομίσματα. Η Rentberry προσφέρει αντίστοιχες υπηρεσίες αλλά για ενοικιάσεις, ενώ μια μικτή προσέγγιση που παραπέμπει περισσότερο σε Airbnb της peer-to-peer εποχής παρουσιάστηκε πρόσφατα από την Bee Token. Σύμφωνα με έκθεση της Deloitte, το real-estate είναι ένας από τους κλάδους με τις μεγαλύτερες δυνατότητες αξιοποίησης της συγκεκριμένης τεχνολογίας.

Εξάλλου, η χρηματοδότηση φιλανθρωπικών και κοινωφελών ενεργειών και ιδρυμάτων μπορεί μέσω του Blockchain να γίνει ευκολότερα, ασφαλέστερα και με απόλυτη διαφάνεια. Είναι άλλωστε ένας τομέας όπου η έλλειψη εμπιστοσύνης και η αδιαφάνεια κυριαρχούν. Projects όπως το Alice, το AidCoin, το GiveTrack και πολλά ακόμη, φιλοδοξούν να μεταμορφώσουν (προς το καλό) την παγκόσμια φιλανθρωπία.

Ιδανική τεχνολογία για επενδύσεις, εγγυήσεις και ιατρικά αρχεία

Η υπηρεσία Warranteer αξιοποιεί την τεχνολογία Blockchain για να συνδέει τους καταναλωτές με τους κατασκευαστές συσκευών κάθε είδους. Ουσιαστικά, επιτρέπει την αποθήκευση των εγγυήσεων προϊόντων στο cloud, προκειμένου να εντοπίζονται, να ενεργοποιούνται ή να ανανεώνονται με ευκολία και χωρίς περιττές αναζητήσεις και διαδικασίες.

Η Valor αξιοποιεί την τεχνολογία για την ανάπτυξη μιας αποκεντρωμένης πλατφόρμας που θα εκδημοκρατίσει τον παγκόσμιο επενδυτικό χάρτη, παρέχοντας ευκαιρίες σε όλους τους ενδιαφερόμενους.

Η χρησιμότητα της τεχνολογίας εκτείνεται ακόμη και στον ιατρικό κλάδο, με υλοποιήσεις όπως το MedicalChain που επιτρέπει την ασφαλή αποθήκευση και διαχείριση ιατρικών αρχείων, ενώ η Nanovision συνδυάζει το blockchain με την τεχνητή νοημοσύνη προκειμένου να βοηθήσει στην καταπολέμηση ανίατων ασθενειών.

Τα παραδείγματα είναι ενδεικτικά και λίγα μόνο απ’ όσα θα μπορούσαμε να συμπεριλάβουμε, καθώς οι εφαρμογές είναι κυριολεκτικά αναρίθμητες και θα πληθαίνουν όσο ωριμάζει η τεχνολογία. Πολλοί βέβαια θεωρούν ότι πρόκειται για υπερβολικό hype που γεννάται από τον ενθουσιασμό των χρηστών και των developers, αλλά όπως και με όλες τις πτυχές της τεχνολογίας, ο χρόνος παραμένει ο αυστηρότερος κριτής.