Από αλγόριθμους που αντιδρούν σε εντολές μέχρι σούπερ μηχανήματα που έχουν αυτογνωσία, η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να κατηγοριοποιηθεί με διάφορους τρόπους, ανάλογα με τα στάδια ανάπτυξής της ή τις ενέργειες που εκτελεί.
Από αλγόριθμους που αντιδρούν σε εντολές μέχρι σούπερ μηχανήματα που έχουν αυτογνωσία, η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να κατηγοριοποιηθεί με διάφορους τρόπους, ανάλογα με τα στάδια ανάπτυξής της ή τις ενέργειες που εκτελεί.
Όσον αφορά τη λειτουργικότητα, δηλαδή την ικανότητα μιας μηχανής να αναπαράγει τις γνωστικές λειτουργίες ενός ανθρώπου, οι ειδικοί αναγνωρίζουν τέσσερα είδη τεχνητής νοημοσύνης.
Photo credit: Pexels
Πότε θα είναι τα ρομπότ σε θέση «να αισθάνονται, να σκέφτονται και να ενεργούν» ακριβώς όπως ένας άνθρωπος; Διαβάστε περισσότερα στο άρθρο «Πόσο έξυπνη είναι η Τεχνητή Νοημοσύνη; Το τεστ του καφέ».
Πρόκειται για συστήματα τεχνητής νοημοσύνης που δεν διαθέτουν μνήμη. Εκτελούν συγκεκριμένες εργασίες και παρέχουν συνεπή αποτελέσματα, βάσει των δεδομένων επί των οποίων έχουν εκπαιδευτεί. Όπως υποδηλώνει η ονομασία τους, αυτές οι μηχανές αντιδρούν σε ερεθίσματα, όπως η μετακίνηση ενός πιονιού σε μια εικονική σκακιέρα, αλλά δεν έχουν την ικανότητα να χρησιμοποιούν προηγούμενες εμπειρίες για να επικαιροποιούν τις τρέχουσες αποφάσεις τους.
Video credit: HistoryPod
Το 1997, ο ψηφιακός υπολογιστής της IBM Deep Blue, μία αντιδραστική τεχνητή νοημοσύνη, νίκησε στο σκάκι τον μετρ του αγωνίσματος Garry Kasparov. Διαβάστε περισσότερα στο άρθρο «Τι (μας) έμαθε ο Κασπάροφ για την τεχνητή νοημοσύνη».
Αυτός ο τύπος νοημοσύνης συλλαμβάνει το περιβάλλον του άμεσα και ενεργεί με βάση αυτό που βλέπει. Δεν μπορεί να αντιληφθεί τον ευρύτερο κόσμο, γεγονός που σημαίνει ότι δεν μπορεί να λειτουργήσει πέρα από τις συγκεκριμένες εργασίες που της έχουν ανατεθεί. Αντιθέτως, θα συμπεριφέρεται ακριβώς με τον ίδιο τρόπο κάθε φορά που αντιμετωπίζει την ίδια κατάσταση.
Η αντιδραστική τεχνητή νοημοσύνη επιδεικνύει εκπληκτικές ικανότητες σε ό,τι αφορά την επεξεργασία τεράστιων ποσοτήτων πληροφοριών: Παραδείγματος χάρη, ολόκληρη την ταινιοθήκη της πλατφόρμας και το ιστορικό ενός συνδρομητή του Netflix, προκειμένου να παρέχει προσαρμοσμένες προτάσεις θέασης.
Όπως προδίδει και το όνομά τους, διαθέτουν βραχυπρόθεσμη μνήμη που τους επιτρέπει να αποθηκεύουν προσωρινά τις εμπειρίες που αποκτούν και να πορεύονται βάσει αυτών. Μπορούν να ανατρέξουν στο κοντινό παρελθόν και να δημιουργήσουν μια ανάμνηση. Ωστόσο, οι πληροφορίες που συλλέγονται από προηγούμενες εμπειρίες δεν αποθηκεύονται στη βιβλιοθήκη περιεχομένου του μηχανήματος, ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε μελλοντικές καταστάσεις. Είναι εντελώς παροδικές.
Η τεχνητή νοημοσύνη περιορισμένης μνήμης μπορεί λοιπόν να παρατηρεί συγκεκριμένα αντικείμενα ή καταστάσεις για ένα χρονικό διάστημα, ενσωματώνοντας στη διαδικασία λήψης αποφάσεων δεδομένα τόσο του παρελθόντος όσο και του παρόντος. Και παρόλο που δεν διαθέτει μακροπρόθεσμη μνήμη ή την ικανότητα να μαθαίνει από την εμπειρία, βελτιώνεται με την εκπαίδευση σε μεγαλύτερα σύνολα δεδομένων.
Photo credit: Tesla
Ως μηχανές περιορισμένης μνήμης, τα αυτόνομα οχήματα, παρατηρούν τις συνθήκες στο δρόμο, τις αναλύουν και λαμβάνουν αποφάσεις για το πως θα πορευτούν. Διαβάστε περισσότερα στο άρθρο «Τελικά τα αυτόνομα οχήματα οδηγούν καλύτερα από τους ανθρώπους;»
Πρόκειται για τη μηχανή που θα μπορεί να μιμηθεί το ανθρώπινο μυαλό και θα έχει ικανότητες λήψης αποφάσεων αντίστοιχες με αυτές ενός ανθρώπου. Σε αυτές οι επιστήμονες συγκαταλέγουν την αναγνώριση και την ανάμνηση συναισθημάτων, καθώς και την αλληλεπίδραση σε διάφορες κοινωνικές καταστάσεις, όπως θα έκανε και ένας άνθρωπος.
Επί του παρόντος, υπάρχει μόνο σε θεωρητικό και ερευνητικό πλαίσιο, ωστόσο, μια μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα ισχυρίζεται ότι είμαστε κοντά στην επίτευξη της εν λόγω αντίληψης και από τις μηχανές.
Ο όρος περιγράφει μια «μυθική» μηχανή με επίγνωση της ύπαρξής της, καθώς και διανοητικές και συναισθηματικές δυνατότητες αντίστοιχες με αυτές του ανθρώπου. Κάτι σαν τις τεχνητές νοημοσύνες που πρωταγωνιστούν σε ταινίες όπως το Matrix, το Blade Runner και ο Εξολοθρευτής.
Καταπώς εκτιμούν οι επιστήμονες, η τεχνητή νοημοσύνη και οι αλγόριθμοι μηχανικής μάθησης δεν βρίσκονται κοντά στην επίτευξη αυτογνωσίας. Άλλωστε, υπάρχουν ακόμη πολλά να αποκαλυφθούν σχετικά με τη νοημοσύνη του ανθρώπινου εγκεφάλου και τον τρόπο λειτουργίας της μνήμης, της μάθησης και της λήψης αποφάσεων. Ωστόσο, η ίδια η τεχνητή νοημοσύνη αναμένεται να συμβάλλει σημαντικά στον τομέα αυτό.
Video credit: Warner Bros.
Το Matrix μας έφερε πιο κοντά στις έννοιες των μηχανών με αυτογνωσία και της τεχνητής γενικής νοημοσύνης.
Ένας άλλος τρόπος για την ευρεία κατηγοριοποίηση της Τεχνητής Νοημοσύνης, αναφέρεται στο τι μπορεί –ή θα μπορεί κάποτε– να κάνει μία μηχανή.
Όλα αυτά που σήμερα ονομάζουμε τεχνητή νοημοσύνη, θεωρούνται τεχνητή «στενή» νοημοσύνη, καθώς μπορεί να εκτελέσει μόνο περιορισμένα σύνολα ενεργειών με βάση τον προγραμματισμό και την εκπαίδευσή της. Παραδείγματος χάρη, ένας αλγόριθμος που έχει σχεδιαστεί για την ταξινόμηση αντικειμένων δεν μπορεί να επεξεργαστεί παράλληλα μία φυσική γλώσσα.
Εάν χρησιμοποιείτε το Google Search, προσωπικούς βοηθούς όπως τη Siri και την Alexa, την αναγνώριση προσώπου για να ανοίξετε το κινητό τηλέφωνό σας ή δαχτυλικό αποτύπωμα για να συνδεθείτε στον υπολογιστή σας, τότε η Τεχνητή Στενή Νοημοσύνη, είναι ήδη κομμάτι της καθημερινότητάς σας.
Η Τεχνητή Στενή Νοημοσύνη, είναι ήδη κομμάτι της καθημερινότητάς μας.
Καλώς ήλθατε στον κόσμο του Matrix! Η τεχνητή γενική νοημοσύνη αναφέρεται στην ικανότητα μιας μηχανής «να αισθάνεται, να σκέφτεται και να ενεργεί» ακριβώς όπως ένας άνθρωπος. Όπως καταλαβαίνετε, προς το παρόν υπάρχει μόνο στη λογοτεχνία και τις ταινίες επιστημονικής φαντασίας.
Αφού η ανθρώπινη –επιστημονική– φαντασία έχει σκαρφιστεί υπεράνθρωπους όπως ο Superman και η Wonder Woman, γιατί όχι και μία Τεχνητή Σούπερ Νοημοσύνη; Δηλαδή, μία μηχανή με ικανότητες ανώτερες από την ανθρώπινη νοημοσύνη, ικανή να ξεπεράσει τη γνωστική απόδοση των ανθρώπων.
Προς το παρόν, η δημιουργία μίας τόσο δυνατής μηχανής παραμένει σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Ωστόσο, οι επιστήμονες εργάζονται ήδη για ένα μέλλον στο οποίο οι υπολογιστές θα λειτουργούν σε υποατομικό επίπεδο: Θα είναι τόσο ισχυροί που θα αψηφούν την παρούσα λογική, και σε θέση να υλοποιούν εφαρμογές που δεν έχουμε ακόμη σκεφτεί!
Ανακαλύψτε περισσότερα για την «υπερδύναμη» του 21ου αιώνα που αναδιαμορφώνει αθόρυβα αλλά δυναμικά τον κόσμο μας, στο ειδικό αφιέρωμα του Pencil On the Moon «Τα Πάντα για την Τεχνητή Νοημοσύνη».