Τι είναι το 5G και πώς μεταμορφώνει τον κόσμο

Πότε έρχεται, πώς θα λειτουργεί, πόσο ασφαλές είναι, ποιες λειτουργίες κι εφαρμογές θα επιτρέπει, και γιατί θα αλλάξει τον 21° αιώνα με τον τρόπο που ο ηλεκτρισμός άλλαξε τον 20°.

Πολλοί μιλούν για τα δίκτυα νέας γενιάς που έχουν ξεκινήσει να κατακτούν τον πλανήτη. Και δικαίως. Εκτιμάται ότι την επόμενη 15ετία, το 5G θα δημιουργήσει (άμεσα και έμμεσα) πάνω από 22 εκατ. θέσεις εργασίας (δύο φορές ο πληθυσμός της Ελλάδας) και θα εισφέρει αθροιστικά πάνω από $3,5 τρισεκατομμύρια. Το νούμερο είναι ιλιγγιώδες, όπως και οι ευκαιρίες που θα δημιουργήσουν τα δίκτυα νέας γενιάς. Δεν είναι λίγοι αυτοί που ισχυρίζονται ότι θα μεταμορφώσει τον σύγχρονο κόσμο όπως ο ηλεκτρισμός άλλαξε τον 20^ο.

Τι είναι το 5G;

Πρόκειται για την επόμενη γενιά τηλεπικοινωνιακών δικτύων που αναπτύσσεται ήδη σε πολλές περιοχές του πλανήτη. Τα νέα δίκτυα δεν συνεπάγονται μια απλή αναβάθμιση της ταχύτητας και της σταθερότητας των δικτύων (όπως π.χ. έγινε με τη μετάβαση από το 3G στο 4G), αλλά υπόσχονται μια πραγματική επανάσταση.

Πόσο πιο γρήγορο θα είναι από τα υπάρχοντα δίκτυα;

Πολύ πιο γρήγορο. Αναλόγως με την περιοχή και τη συχνότητα που θα εκπέμπει, θα μπορεί να λειτουργεί από 10 έως και 100 φορές πιο γρήγορα από τα υπάρχοντα δίκτυα 4G. Ήδη, οι ταχύτητες φτάνουν στα 2 gigabit ανά δευτερόλεπτο, και υπό προϋποθέσεις ακόμη και τα 10 gigabit (Gbps), ενώ σε στο μέλλον αναμένεται να ξεπεράσει ακόμη και τα 100Gbps. Θα μπορείς δηλαδή να παρακολουθείς εν κινήσει ταινίες υπερ-υψηλής ευκρίνειας (4Κ ή και 8Κ ανάλυσης) ή να κατεβάσει ένα DVD (4,7 GB) σε 4 δευτερόλεπτα, όταν σήμερα με μια 50άρα γραμμή θέλει περίπου 13 λεπτά.

Τι διαφορετικό θα προσφέρει;

Η εκπληκτική αύξηση των διαθέσιμων ταχυτήτων αναμένεται να βελτιώσει ένα ευρύ φάσμα τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών και εφαρμογών. Τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά, όμως, των νέων δικτύων είναι που θα συντελέσουν στην οικοδόμηση ενός ολόκληρου οικοσυστήματος εφαρμογών. Σε πρώτη φάση, το 5G θα βοηθήσει στην ανάπτυξη του τεράστιου οικοσυστήματος του IoT (Ίντερνετ των πραγμάτων), καθώς στην πράξη δισεκατομμύρια συσκευές και αντικείμενα θα μπορούν να παραμένουν συνδεδεμένα στο δίκτυο και να ανταλλάσσουν πληροφορίες και δεδομένα.

Τι είναι το Latency;

Η ταχύτητα είναι το «επικοινωνιακό» ατού του δικτύου πέμπτης γενιάς και αναπόφευκτα αυτό που θα ωθήσει τους καταναλωτές. Ο βασικός μοχλός ανάπτυξης του 5G όμως είναι το χαμηλότερο latency που προσφέρει (στα ελληνικά θα το περιγράφαμε ως «χρονική υστέρηση»). Πρακτικά, ο δείκτης περιγράφει τον χρόνο που μεσολαβεί μεταξύ της αποστολής και λήψης πληροφοριών. Από περίπου 200 χιλιοστά του δευτερολέπτου στα δίκτυα 4G, το latency μειώνεται σε κάτω από το 1 χιλιοστό του δευτερολέπτου (1ms) στα 5G δίκτυα. Ο αριθμός είναι ασύλληπτος, αν σκεφτούμε ότι η μέση αντίδραση του ανθρώπινου εγκεφάλου σε ένα οπτικό ερέθισμα είναι 250 ms. Το 5G, για να απλουστεύσουμε, θα μεταδίδει τα μηνύματα 250 φορές ταχύτερα από το μυαλό μας.

Και τι να το κάνουμε τόσο χαμηλό latency;

Σε πρώτη ανάγνωση, αυτές οι επιδόσεις φαντάζουν περιττές, αλλά στις εφαρμογές που θα βασίζονται σε 5G, η όσο το δυνατό χαμηλότερη απόκριση του δικτύου θα είναι ζωτικής σημασίας. Για παράδειγμα, στα αυτόνομα οχήματα. Σκεφτείτε πόσο πιο ασφαλές θα είναι ένα αυτοκίνητο που θα συγκεντρώνει χιλιάδες εισερχόμενα σήματα, και θα καθορίζει τις αντιδράσεις του βάσει αυτών. Παράλληλα, η τεχνολογία του 5G δικτύου θα επιτρέπει την ταυτόχρονη σύνδεση πολυάριθμων συσκευών – έως και εκατό φορές περισσότερων συγκριτικά με τα υπάρχοντα δίκτυα 4G LTE. Όλα αυτά θα είναι εφικτά χάρη στο μειωμένο latency.

Θα «καίει» περισσότερη ενέργεια;

Όχι μόνο δεν θα καταναλώνει περισσότερη ενέργεια, αλλά μειώνει από 75-90% τις ενεργειακές απαιτήσεις του δικτύου. Αυτό δεν σημαίνει μόνο ότι το 5G θα είναι πιο φιλικό προς το περιβάλλον, αλλά και ότι θα επιτρέπει στις διάφορες συνδεδεμένες συσκευές να λειτουργούν για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα χωρίς να εξαντλείται η μπαταρία τους.

Κι αυτό δεν ισχύει τόσο για τα smartphones ή τα tablets, όσο για τα συνδεδεμένα αντικείμενα του IoT που θα λειτουργούν για μήνες ή χρόνια χωρίς να απαιτείται ανθρώπινη παρέμβαση.

Πού και πότε θα λειτουργήσει το 5G;

Ήδη λειτουργούν εμπορικά δίκτυα πέμπτης γενιάς σε δεκάδες χώρες με Ν. Κορέα, Ιαπωνία, ΗΠΑ, Αυστραλία και Κίνα να πρωτοπορούν. Στην Ευρώπη, ήδη δέκα χώρες προσφέρουν πρόσβαση σε δίκτυα πέμπτης γενιάς (Ιταλία, Ισπανία, Γερμανία, Ην. Βασίλειο), ενώ σε τουλάχιστον 180 ευρωπαϊκές πόλεις έχουν τρέξει «δοκιμαστικά» δίκτυα. Απώτερος στόχος της ΕΕ είναι στα τέλη του 2020 να έχουν λειτουργήσει 5G δίκτυα σε όλα τα κράτη-μέλη.

Όπως και με τα δίκτυα των προηγούμενων γενεών, έτσι και το 5G δεν θα λειτουργήσει ταυτόχρονα σε όλες τις περιοχές του πλανήτη. Λόγω της πολυπλοκότητας και του αυξημένου κόστους, μάλιστα, οι χρονικές αποκλίσεις είναι σημαντικές. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι μέσα στην επόμενη τετραετία η εξάπλωση του θα είναι αλματώδης: το 65% του παγκόσμιου πληθυσμού θα έχει δυνητική πρόσβαση, ενώ περίπου 1,9 δισ. χρήστες θα αξιοποιούν τις δυνατότητές του.

Και στην Ελλάδα;

Η Ελλάδα μπορεί να έχει καθυστερήσει, αλλά ετοιμάζεται να ακολουθήσει την κούρσα. Στα τέλη του 2019 ολοκληρώθηκαν οι δοκιμαστικές λειτουργίες 5G δικτύων από τους τρεις τηλεπικοινωνιακούς παρόχους: στην πόλη των Τρικάλων από τη Vodafone, στην Καλαμάτα από τη Wind, και στην περιοχή του Ζωγράφου Αττικής από την Cosmote.

Για το εμπορικό δίκτυο, θα πρέπει να περιμένουμε, καθώς εκκρεμεί η διαδικασία δημοπράτησης του φάσματος, που σύμφωνα με πληροφορίες θα ξεκινήσει στα τέλη του 2020. Επομένως, αν όλα πάνε καλά τα πρώτα εμπορικά δίκτυα στην Ελλάδα θα λειτουργήσουν μέσα στο 2021.

Πού και πώς θα χρησιμοποιηθεί το 5G στην πράξη;

Είναι αναρίθμητες οι πιθανές (και απίθανες) εφαρμογές του 5G. Μεταξύ των πιο εντυπωσιακών, όπως προαναφέραμε, είναι η αυτοκίνηση, και ειδικά τα αυτόνομα οχήματα. Το 5G θα επιτρέπει την επικοινωνία μεταξύ οχημάτων, σταθμών και υποδομών. Όπως λένε και οι ειδικοί, το 5G θα κάνει ευκολότερη, ταχύτερη και πιο σταθερή την επικοινωνία οχημάτων μεταξύ τους (V2V), οχημάτων προς υποδομές (V2I) και οχημάτων προς οτιδήποτε (V2X).

Εξάλλου η σχεδόν αψεγάδιαστη διαθεσιμότητα του (99,999%) επιτρέπει τη χρήση του και σε πιο απαιτητικές εφαρμογές, όπως η τηλεϊατρική και ειδικά η τηλεχειρουργική και άλλες απαιτητικές εφαρμογές του κλάδου της υγείας, στις οποίες δεν υπάρχουν περιθώρια σφαλμάτων και τεχνικών ατελειών.

Είναι ασφαλή τα δίκτυα νέας γενιάς;

Ένα θέμα που έχει ήδη προκαλέσει αντιδράσεις και σκεπτικισμό είναι η ασφάλεια των δικτύων 5G. Όπως όμως διαβεβαιώνουν οι περισσότεροι ειδικοί, τα νέα δίκτυα είναι απολύτως ασφαλή για τους ανθρώπους, τα ζώα και το περιβάλλον. Τονίζουν μάλιστα ότι παρότι θα απαιτούνται περισσότερες κεραίες για τη λειτουργία του, η πυκνότητα του δικτύου θα διασφαλίζει χαμηλότερη ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία από τα υπάρχοντα δίκτυα.

Να πάρω κινητό με 5G;

Ήδη κυκλοφορούν πολυάριθμα κινητά με δυνατότητα σύνδεσης σε 5G δίκτυο. Ακόμη κι αν είσαι φανατικός των πιο σύγχρονων gadgets, θα σου συστήναμε να περιμένεις (εκτός αν ζεις μόνιμα εκτός Ελλάδας). Ο λόγος δεν είναι μόνο ότι στη χώρα μας το εμπορικό δίκτυο θα αργήσει ακόμη να εγκατασταθεί και να λειτουργήσει, αλλά ότι η πρώτη γενιά των συσκευών είναι ακόμη ακριβή, αλλά και δεν έχει δοκιμαστεί επαρκώς στα δίκτυα νέας γενιάς.

Μήπως δεν χρειαζόμαστε πραγματικά το 5G;

Είναι πολλοί αυτοί που επιμένουν ότι το 5G είναι μάλλον περιττό, ειδικά σε περιοχές που καλά καλά δεν έχει λήψη 3G. Σε ένα βαθμό έχουν δίκιο, αλλά αυτό που (πιθανότατα) αγνοούν είναι ότι το 5G είναι πολλά περισσότερα από ένα αναβαθμισμένο τηλεπικοινωνιακό δίκτυο. Όπως προβλέπουν οι ειδικοί, θα είναι ένας από τους βασικότερους μοχλούς παγκόσμιας ανάπτυξης.

Μάλλον λοιπόν θα πρέπει να οραματιστούμε το μέλλον. Δύσκολο, αλλά σκεφτείτε πόσο περιττά φάνταζαν τα smartphone όταν τα πρωτοείδαμε, χωρίς να έχουμε ιδέα για τις εφαρμογές που θα μπορούσαν να τρέξουν και τις δυνατότητες που θα άνοιγαν σε δισεκατομμύρια χρήστες. Σε κάθε περίπτωση, το μέλλον που υπόσχεται το 5G και όλες οι συνοδευτικές τεχνολογίες είναι πολύ υποσχόμενο και συναρπαστικό. Ας προετοιμαστούμε να το υποδεχτούμε.